هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
در سال‌های اخیر، با افزایش جو رقابتی بین پژوهشگران و لزوم انتشار بروندادهای پژوهشی در مجراهای گوناگون، شمار مجلات و کنفرانس‌ها در سطح ملی و بین‌المللی افزایش یافته است. از سوی دیگر با افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان دوره تحصیلات تکمیلی، دانشجویان به‌دنبال مجلات و کنفرانس‌های مرتبط برای چاپ یافته‌های پایان‌نامه‌های خود هستند. در این میان، برخی افراد سودجو با انتشار مجلات چپاولگر و کنفرانس‌های جعلی درآمدهای کاذب کسب کرده و به کلاه‌برداری می‌پردازند. بسیاری از پژوهشگران به دلیل آگاهی پایین از وجود چنین تقلب‌های علمی تصور می‌کنند، حاصل پژوهش خود را به عرصه انتشار رسانده و می‌تواند حرفی برای گفتن در میان دیگر پژوهشگران داشته باشد.؛ غافل از اینکه انتشار مقاله در چنین مجراهایی به اعتبار علمی پژوهشگران لطمه بزرگ و گاه جبران‌ناپذیری وارد می‌کند.
مجلات جعلی وب‌سایت‌هایی هستند که قالب و عنوان یک مجله معتبر را کپی می‌کنند و با عدف جمع‌آوری هزینه‌های داوری به پژوهشگران انتشار زودهنگام مقالات را وعده می‌دهند. این نوع از مجلات برای اولین بار در سال 2011 به‌وجود آمدند. این نوع از مجلات با وعده‌های دروغین همانند پذیرش سریع مقالات و ادعای بین‌المللی بودن هزینه‌های گزافی را از نویسندگان مقالات دریافت می‌کنند. طعمه اصلی این وب‌سایت‌ها مجلات معتبری هستند که دارای وب‌سایت نیستند و تنها در قالب چاپی منتشر می‌شوند. فقط کافی است پژوهشگر هزینه انتشار مقاله را پرداخت کند، دیگر کنترل فرایند از دست پژوهشگر خارج است و دیگر نمی‌تواند هزینه پرداخت شده را بازپس بگیرد و یا مقاله خود را از آرشیو مجله جعلی خارج کند.
از سوی دیگر، کنفرانس‌هایی نیز وجود دارند که با وعده‌های دروغین از پژوهشگران هزینه‌های زیادی را دریافت می‌کنند. در این میان باید بین کنفرانس‌های جعلی و نامعتبر تفاوت قائل شد. منظور از کنفرانس‌های جعلی، کنفرانس‌هایی هستند که هرگز برگزار نمی‌شوند و تنها با هدف دریافت هزینه از نویسندگان ایجاده شده‌اند. بنابراین، لازم است راهکارهای شناسایی مجلات و کنفرانس‌های جعلی برای پژوهشگران مشخص باشد.
راهکارهای شناسایی مجلات جعلی
- بررسی بخش‌های گوناگون مجله همانند عنوان مجله، ناشر، اطلاعات تماس، شماره شابن
- توجه به آدرس اینترنتی مجلات جعلی که مهم‌ترین وجه تمایز آن‌ها از مجله اصلی است.
- اغلب افرادی که به‌عنوان سردبیر معرفی می‌کنند، یا به دروغ معرفی شده و یا بدون اطلاع پژوهشگر به‌عنوان عضو هیأت تحریریه معرفی شده‌اند.
- به اشتباه خود را نمایه شده در پایگاه‌های استنادی معرفی می‌کنند در حالی که در خود پایگاه نامی از این مجلات به چشم نمی‌خورد.
- فرایند داوری در این مقالات بسیار سریع است و طی یک یا دو هفته مقاله را پذیرش می‌کنند.
- این نوع از وب‌سایت‌ها اغلب دامنه موضوعی دقیقی ندارند و مقالات حوزه‌های مختلف را منتشر می‌کنند.
- فرایند داوری آن‌ها دروغین است و مقالات به‌درستی داوری نمی‌شوند.
راهکارهای شناسایی کنفرانس‌های جعلی
- برای معتبر نشان دادن خود از نام دانشگاه‌های معتبر استفاده می‌کنند در حالی‌که وب‌سایت دانشگاه اطلاعا این نوع از کنفرانس‌ها به چشم نمی‌خورد.
- وعده چاپ تمامی مقالات پذیرفته شده در مجلات معتبر بین‌المللی از فنون به دام انداختن این نوع از همایش‌ها است.
- نهادهای مختلفی درگیر کنفرانس هستند به‌طوری که نهاد برگزار کننده از آدرس پاسخ‌گویی متفاوت است.
- وعده بهره‌مندی از بورسیه‌های تحصیلی در دانشگاه‌های معتبر به دروغ در این کنفرانس‌ها ارائه می‌شود.
- این نوع از کنفرانس‌ها محورهای موضوعی مشخص ندارند و مقالات متعددی را پذیرش می‌کنند.
- در سایت اصلی و صفحه اصلی دانشگاه و محل برگزارکننده نشانی از این کنفرانس نیست.
- به اشتباه افراد سرشناس را عضو کمیته علمی خود معرفی می‌کنند درحالی‌که این افراد از این مسئله آگاهی ندارند.
- اطلاعات تماس ارائه شده در کنفرانس نادرست است.
- در این کنفرانس‌ها اغلب داوری‌ها زودهنگام انجام می‌شود و فرایند داوری دقیقی ندارند.
در پایان، لازم است خاطر نشان شود که سالانه ارز هنگفتی بابت انتشار در مجلات و کنفرانس‌های جعلی از کشور خارج می‌شود و بررسی‌های گوناگون نشان داده است پژوهشگران ایرانی بیشتر در دام این دسته از مجلات گرفتار می‌شوند. به‌همین دلیل تیم پژوهشی فکریده با سابقه چندین ساله راهنمایی در خصوص انتخاب مجلات معتبر سعی دارد اطلاعات کافی در خصوص مجلات جعلی و کنفرانس‌های جعلی را در اختیار پژوهشگران قرار دهد و از اتلاف هزینه و زحمات پژوهشگران جلوگیری کند.